میدان نقش جهان جزء نخستین آثار ایرانی بود که به عنوان میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسید. بناهای تاریخی موجود در میدان نقش جهان شامل عالی قاپو، مسجد جامع عباسی (شاه)، مسجد شیخ لطف الله و سردر قیصریه است. این مجموعه در سال ۱۹۷۹ میلادی برای تطابق با معیارهای (I, v, vi) به شماره ۱۱۵ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت گردید. ویژگی های منحصر به فرد این مجموعه اعم از نشات گرفتن مجموعه از نبوغ و خلاقیت و ارتباط مستقیم آن با رویداد های فرهنگی و سنت ها، از دلایل ثبت این مجموعه زیبا در فهرست میراث جهانی یونسکو است. میدان به شکل مستطیل به طول۵۰۷ متر و عرض۱۵۸ متر که در مرکز شهر اصفهان قرار دارد. پیرامون میدان دویست حجره دو طبقه قرار دارد که هم اکنون محل عرضه صنایع دستی اصفهان است. مشهورترین و عظیم ترین بناهای تاریخی اصفهان همچون مسجد جامع عباسی یا مسجد شاه (در ضلع جنوبی)، مسجد شیخ لطف الله (در ضلع شرقی)، عمارت عالی قاپو (در ضلع غربی) و سردر قیصریه (در ضلع شمالی) اطراف میدان نقش جهان ساخته شده اند. اطراف میدان را چهار بازار بزرگ احاطه کرده است، عایدات چهار بازار اطراف میدان، در سال ۱۰۱۷ قمری وقف چهارده معصوم شده است. مسجد جامع عباسی مهمترین مسجدی است که از دوره صفویان در ایران برجای مانده است. این مسجد یکی از شاهکارهای معماری عصر صفوی است که به همت معماران بزرگ آن عصر ساخته شده است. سردر قیصریه بنایی است که در ورودی اصلی بازار بزرگ اصفهان قرار دارد و یکی از زیباترین نگارگری های عصر صفوی است که صحنه جنگ چالدران را به تصویر کشیده در قسمت سر در بازار به زیبایی نمایان است. کاخ عالی قاپو در ضلع غربی میدان در ۶ طبقه و به زیربنای حدود ۱۸۰۰ مترمربع، احداث شده است. ارتفاع نهایی این کاخ از سطح میدان ۳۴ متر بوده و در هر طبقه تزئینات هنری خاص خود را دارد. از خصوصیات بارز این بنا وجود خاصیت واکنش صوت و صدا در محل ورودی، تالار پذیرایی بسیار زیبا، تالار اصلی موسیقی و ۵۳ اتاق به منظور استفاده جهت اتاق نشیمن، اتاق جلسه، دولتخانه و محل استقرار سفرا و میهمانان است. سازه بنا برپایه دیوارهای باربر و تیرها و ستونهای چوبی استوار است. برخی کارشناسان نظیر آندره گدار و لطف الله هنرفر براساس نظر اسکندر بیک منشی (که در کتاب عالم آرای عباسی منعکس شده) اعتقاد دارند که این بنا شالوده ای تیموری دارد و در مقابل کارشناسانی مانند اوژنیو گالدیری طرفدار نظریه جدیدالاحداث بودن کل بنا هستند. شاه عباس به منظور قداست بخشیدن به کاخ عالی قاپو، دری از درهای رواق مرقد امام علی(ع) را که با دری نو جایگزین شده بود، برای مدخل ورودی استفاده نمود. مسجد شیخ لطف الله یکی از بناهای پیرامونی میدان نقش جهان است که به عنوان مسجد اختصاصی شاه عباس و مکتب و مدرس اختصاصی شیخ لطف الله به کار می رفته است. کاشی کاری های مسجد شیخ لطف الله یکی از بهترین نمونه های عصر صفوی است. مجموعه میدان نقش جهان اخیرا در فهرست ۱۰ میدان برتر تاریخی جهان قرار گرفته است و سالانه میزبان میلیون ها گردشگر داخلی و خارجی است و به یکی از قطب های عمده گردشگری کشور تبدیل شده، و این روند نیازمند توجه و مدیریت بیشتری از سوی مسئولین حوزه ی گردشگری است.
نادره مشهور
سلام، من نادره مشهور هستم، دانشآموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی گردشگری از دانشگاه تبریز و مدیرعامل شرکت بینش فراگیر ارک سفر. به گردشگری، عکاسی و گرافیک علاقه مندم و در زمینه توسعه کسب و کارهای جدید نیز فعالیت دارم. فعالیت خود را در حوزه رسانه و گردشگری از سال 92 و از روزنامه ارک آغاز کردم. در ارک توریسم مقالاتی در حوزه جاذبههای گردشگری تاریخی تالیف میکنم. مدیر اجرایی پروژه یک دقیقه با تبریز هستم و ترجمه مقالات به زبان آلمانی و فرانسه را بر عهده دارم. به واسطه علاقه به برنامه نویسی و گرافیک بخشی از مسئولیت توسعه وب سایت ارک توریسم را نیز بر عهده گرفته ام. امیدوارم روزی ارک توریسم به مرجع اصلی اطلاعات گردشگری ایران و تبریز تبدیل شود.